NLA WO 25 Urk Nr. 1

  • Drucken
  • Verlinken
  • Versenden
  • Verbessern

Beschreibung: Verzeichnung

Identifikation

Titel 

Unter Abt Alfrid beurkundet das Kloster Huysburg: Nach dem Eintritt des Volkmar aus Thüringen in das Kloster Huysburg versuchte dessen Frau Adelheid vergeblich, den Abt zur Gründung eines Klosters auf ihrem Leibgedingegut Walkenried zu bewegen; nachdem sie durch Tausch die Huysburgischen Ansprüche auf ihre Güter abgefunden und dort eine Mönchsgemeinschaft gegründet hat, ertauscht sie für dieselbe von Abt Heinrich von Fulda die villa Engilharderoth.

[1129 Juni], Goslar
("Die Datierung folgt RegImp IV, 1 Nr. 192. Der Tausch steht in Zusammenhang mit der Gründungsausstattung Walkenrieds, das von der Edelfreien Adelheid gestiftet wurde. Ihr Ehemann Volkmar trat 1106-1123 in das Kloster Huysburg ein. Die Gründung Walkenrieds ist nicht völlig geklärt. Eckstorm (Chronicon Walkenredense S. 10) und Leuckfeld (Antiquitates Walckenredenses I S. 27) setzen sie ins Jahr 1127, während laut Chronologie des Zisterzienserordens das Kloster am 20. Januar 1129 bezogen wurde (vgl. Petke, Kanzlei S. 164 f, besonders Anm. 307). Petke vermutet, dass der Gütertausch im Frühjahr oder Frühsommer 1129 erfolgte, möglicherweise im Juni dieses Jahres, da von den angegebenen Zeugen Friedrich von Sommerschenburg am 13. Juni 1129 (RegImp IV, 1 Nr. 194) und Christian von Rothenburg am 17. Juni 1129 zusammen mit Lothar in Goslar nachzuweisen sind (RegImp IV, 1 Nr. 198).- Vgl. Petke, Kanzlei S. 162-166; Baumann, Kirchenherrschaft S. 117.")

Druck: UB Walkenried Nr. 2.

Perg., 28,5 br : 42,5 h cm.- Vorn durchgedrücktes Siegel: Kloster Huysburg.- Rückvermerke (12. Jh.): Huiesburch; (13. Jh.): Alfridi abbatis Husburgensis super edificatione cenobii (darüber 14. Jh.: Walkenryd) a domina Atheleyda.- Abschrift: VII B Hs 101 fol. 24v-25v (= Cop. A Nr. 32) (B); A VIII 6 c Nr. 2 III p. 411-416 (C); MS XXIII Nr. 611 fol. 4r-5v (18. Jh.) (D); MS XXIII Nr. 40 fol. 389r-392r (E).- Handschriftl. Regest: VII B Hs 102 fol. 35r (= rot E VI).- Druck: Eckstorm S. 11 (fehlerhaft); Leuckfeld, Antiquitates

Laufzeit 

06.1129

Enthält 

Walckenredenses II S. 6-9 Anm. a; Schöttgen/Kreysig, Diplomataria I S. 143 f; Grotefend I Nr. 1; Sudendorf S. 399-404 Nr. 1 (zu ca. 1127); UB Blankenburg-Campe I Nr. 1.- Regest: Stumpf, Kaiserurkunden Nr. 3257; Dobenecker I Nr. 1199, 1209, 1210 (zu nach 1127 April) mit Nachweis weiterer Druckorte; vgl. außerdem ebenda Nr. 1146, 1211, 1251 a; RegImp IV, 1 Nr. 73 u. 192.- Siehe auch Petke, Kanzlei S. 162-166.

Sub domino Alfrido venerabili abbate Huisburgensis cenobii res gesta ipso iubente conscripta est tarn ad noticiam futurorum quam ad ipsius rei firmamentum.
Vir quidam nomine Volcmarus de Thuringia in tota satis notus provincia divina inspirante clemencia seculo renuncians semetipsum cum omnibus, que habere potuit, deo omnipotenti et eius sanctissime genitrici in cenobio Huisburgensi obtulit presentibus et collaudantibus heredibus suis, filio scilicet ipsius, coniuge ac fratre, sub testibus multis et idoneis, videlicet episcopo Halberstadense Reinhardo et eodem patre nostro Alfrido abbate et omni congregatione et quibusdam aliis personis secularibus ad huius rei testimonium idoneis, scilicet Wichmanno postea converso, Heinrico de Monte, Ekkehardo de Wigenleve, Nanzelino et fratre eius Adelberto de Buzelinge in Thuringia et Thiederico de Saswerpe.
Sed coniunx ipsius Athelheidis nomine partem, quam condixerant, prediorum usu fructuario ad terminum vite sue sibi reservari disposuit, que et talem quandam in eiusdem hereditatis oblatione commutationem fecit. Nam procedente tempore concepit in animo suo in villa, que dicitur Walkenred, habitationem posse fieri monachorum, convenientem quoque esse locum ad divinum servicium. Cepit ergo estuare animo fervere desiderio et, quia divinitus hec sibi inspirata credidit, ab hac intentione nulla ratione deflecti voluit nec valuit. Cepit ergo cum multa sollicitudine domino Alfrido abbati suggerere, ut suos illuc fratres dirigeret, monachicam illic vitam institueret, ita sane, ut ipse vel quilibet eius successor cellam inibi

instituendam perpetuo iure possideret. Sed dominus abbas rennuit et habito consilio pro multis causis, que in hac re obesse magis poterant quam prodesse, id se facturum omnino contradixit. Illa tamen nihilominus mente estuans et conceptum desiderium quocumque modo perficere meditans tandem quosdam monastice institucionis viros, quos arbitrabatur idoneos, ubi poterat, acquisivit. Qui, ut in predicto loco libera deo possint servitute famulari, ipsum quoque locum, id est Walkenred, cum duabus villis Immenroth et Suaveresthorp digna commutatione cogitavit a iure absolvere nostri cenobii. Sed, ut benivolenciam domini nostri abbatis in hac re captaret et eius voluntarium consensum haberet, partem predii, quam in Wirdiri habuit quamque ipsa iuxta condictum usque ad terminum vite sue acceperat, hunc terminum preveniendo ad usum ecclesie nostre cum omnibus utilitatibus reliquit, duos quoque mansos in Wirdesleve similiter ad usum nostrum reliquit. Quoddam etiam predium in Bechtenesheim pecunia comparatum ecclesie nostre condonavit, cuius tamen predii usum fructuarium sibi, dum viveret, reservari disposuit. Insuper et quatuor mansos, quos ipsa in Sircstidi pro beneficio a duce Liudgero postea rege facto sibi condonatos possederat, per manum episcopi Halberstadensis Ottonis ipso duce petente ad fratrum stipendia nostre ecclesie tradi et banno stabiliri impetravit. Nam eosdem quatuor mansos idem dux ab episcopo Halberstadense in beneficio acceperat, quos, ut predictum est, propter eandem dei famulam coram multis testibus, clericis videlicet Hartmanno, Benikone, Reinberto, militibus Adolfo comite de Scowenburg, Liudolfo de Waltingerothe, ministerialibus Ricberto de Scowen et duobus fratribus Bernhardo et Fritherico de Blankenburch in eadem Blankenburch, ea condicione episcopo reddidit, ut eos episcopus per semetipsum sancte dei genitrici in nostro cenobio perpetuo iure sine omni contradictione possidendos contraderet, quod et episcopus devote implevit sub idoneis testibus. Hec

quidem omnia ecclesie nostre divino et seculari iure sunt stabilita, tres autem supradictas villas, id est Walkenred, Immenroth et Suaveresthorp, supradictis prediis commutatas consenciente domino Alfrido abbate et advocato nostro Fritherico palatino comite plena libertate et libera possessione domina Athelheidis recepit.
Est et adhuc quedam commutatio facta, que est hic necessario apponenda. Villam, que dicitur Hunderoth, quam predictus dei famulus Volcmarus sancte dei genitrici in nostro cenobio contradidit, predicta matrona pro villa Engilharderoth adiacente ville Walkenred abbati Fuldensi Heinrico dedit ea conditione, ut pro eadem villa, scilicet Hunderoth, singulis annis VIIII solidi et dimidius nostro cenobio persolvantur, videlicet IIII solidi a Riethesla, XXX denarii a Salzaha, III solidi a Ruotdagerothe. Que commutatio facta est Goslarie in presencia Liudgeri regis et regine Richinze coram testibus predicto abbate Fuldense et advocato nostro Fritherico palatino comite et advocato Fuldensis ecclesie Gozmaro et Cristiano et Ernistone. (L. S.)
Precamur igitur, ut hec omnia bene placita sint domino hic et in futuro.

Indexbegriffe:
Adelheid, nobilis mulier, Gründerin des Klosters Walkenried, Ehefrau des Volkmar u. Anm.
Alfrid, Abt v. Huysburg
Beniko, Geistlicher
Berga, Heinrich 1 v.
Bexheim, OT Deersheim, Krs. Halberstadt (Bechtenesheim)
Blankenburg, Krs. Wernigerode
Blankenburg, Bernhard v., Ministeriale
Blankenburg, Friedrich v., Bernhards Bruder, Ministeriale
Engilharderoth, Wü. bei Walkenried, Krs. Osterode am Harz, Ortslage unbekannt
Gleichen, Ernst 1 v.
Goslar Anm.
Hartmann, Geistlicher
Heinrich vgl. auch Heino, Abt v. Fulda
Hunderoth, Wü., Lage unsicher, möglicherweise ca. 1,7 km nö. Gut Wiedigshof, OT Walkenried, Krs. Osterode
Huysburg, ehemaliges Kloster OT Dingelstedt am Huy, Krs. Halberstadt (Huiesburch, Huisburgensis, Husburg, Husburhc), Kloster u. Anm.
Immenrode (Emmeroth, Immenroth, Imminrode, Ymmenrod, Ymmenrot, Himmenroth, Hymenrode), Lage

unsicher, ca. 1,4 km nw. Gut Wiedigshof, OT Walkenried, Krs. Osterode am Harz
Lothar III., König u. Anm.
Otto IV, Bischof v. Halberstadt
Pützlingen, Adelbertv.
Pützlingen, Nanzelin v., Adelberts Bruder
Reinbert, Geistlicher
Reinhard, Bischof v. Halberstadt
Richenza, Königin bzw. Kaiserin, Ehefrau Lothars III.
Risela, Wü. zwischen Uthleben und Steinbrücken Krs. Nordhausen
Rodageroth, Wü. zwischen Hesserode u. Herreden, OT Nordhausen
Rothenburg, Christian 1 u. Anm.
Rothenburg, Gosmar, Vogt v. Fulda u. Anm.
Sachswerfen, Dietrich v.
Salza = Obersalza, OT Nordhausen
Sargstedt, Krs. Halberstadt (Serestede, Sircstidi)
Schauen, Rikbert v., Ministeriale
Schauenburg, Graf Adolf 1 v., Ritter
Sommerschenburg, Friedrich v., Pfalzgraf v. Sachsen, Vogt v. Huysburg (1129) u. Anm
Thüringen (Duringia, Thuringia, Turingia)
(Alt-)Walkenried, Wü., Lage unsicher, vermutlich ca. 1,5 km nördlich des Klosters Walkenried, Krs. Osterode am Harz
Warsleben, OT Ausleben, Bördekreis (Wirdesleve)
Wegeleben, Eckhard v.
Werther, Groß- oder Kleinwerther
Wichmann, Konverse in Huysburg
Wohldenberg, Ludolf 1, genannt v. Wöltingerode

Repräsentationen

Aktion Typ Bezeichnung Zugang Info
Detailseite Papierkopie U
Detailseite Original Urkunde 0001 / 25