Drucken

NLA HA Cal. Or. 100 Weende Nr. 44/1

Beschreibung

Identifikation

Titel

Die Äbte der Klöster Northeim, Steina und Reinhausen vidimieren eine Urkunde des Erzbischofs Konrad (I.) von Mainz aus dem Jahr 1189.

1300 August 27.

Original, beschädigt, Einschnitte für drei anhängende Siegel, Quadrangel 3, alte Nr. 55, alte Archivsignatur: Calenb. Orign. Arch. Des. 45. 2. Camr. l. Schr. 28. Kl. Weende 1300 Nr. 3 (19. Jh.).

Druck: UB Weende Nr. 51.
Abschrift: Gruber I fol. 83r-84v (hier z.T. Vorlage), Kotzebue Nr. 99; FB Nr. 47.

[Abschrift der gefälschten Urkunde von 1189 siehe unten] Nos dei gratia de Northeim, de Stene, de Reinhusen monasteriorum abbates ordinis sancti Benedicti Mogu(ntinensis) diocesis litteras prescriptas sigillatas et non cancellatas et in nulla parte vitiatas nos vidisse recognoscimus et sigillis nostris in testimonium et credentiam appositis lucide protest[amur]. Dat(um) anno domini millesimo trecentesimo sabbato post Bartholomei apostoli.

Enthält:
auch als Abschrift mit Nachzeichnung der verlängerten Schrift in der 1. Zeile: Erzbischof Konrad (I.) von Mainz nimmt das in Weende neu angesiedelte Stift in seinen Schutz.

1189 (Oktober, Nörten).
(Vgl. die Angaben im Mainzer UB 2, 2 Nr. 524.)

Fälschung (nach echter Vorlage).
(Als Vorurkunde haben Cal. Or. 100 Weende Nr. 2 von 1196 und eine inzwischen verlorene Urkunde, aus der Angaben für die Intitulatio, Zeugennamen und das Datum entnommen wurden, gedient; Zweck der Fälschung war die Stärkung verschiedener Rechte für das Stift sowie eine Erweiterung der Besitzliste, vgl. Mainzer UB 2, 2 S. 862f; die Pfarrpfründen (beneficium) in Weende (erworben 1265, Cal. Or. 100 Weende Nr. 19) und Obernjesa (übertragen 1287, Cal. Or. 100 Weende Nr. 40) sind aufgeführt.)

Druck: UB Weende Nr. 4; Mainzer UB 2, 2 Nr. 524 (mit Angaben zur 1943 verbrannten kopialen Überlieferung); Stumpf, Acta Maguntina Nr. 109; UB Plesse Nr. 25 (Auszug).
Regest: UB Eichsfeld Nr. 138;

Laufzeit

27.08.1300

Enthält

Regesta Thuringiae II Nr. 830; UB Uslar-Gleichen S. 13.
Abschrift: Gruber I fol. 83r-84v; Gruber III fol. 4-5; Kotzebue fol. 6r-8r u. Nr. 99; Hodenberg Nr. 7; FB Nr. 4 (Reg.)

In nomine sancte et individue trinitatis. Conradus dei gratia Maguntine sedis archiepiscopus et apostolice sedis l[ega]tus a). Quoniam inter innumera humane salutis remedia amplius ad salutem animarum videntur provenire beneficia ecclesiis dei collata, idcirco indignitate pontificatus nostri preveniente nos gratia dei et sequente, ubi necessitas expetit, sustentationes pauperum et Christi fidelium ad aucmentandam religionis formam adeo debemus erogare, quatinus nos proinde eterne retributionis premia mereamur assequi et servitia dei sancte conversationis studio valeant stabiliri. Igitur notum esse volumus tam futuris quam presentibus universis Christi et nostre ecclesie fidelibus, qualiter agente dilecto fratre et subdito nostro preposito Wolueramo locum novelle plantationis in Winethe sub nostre tuitionis defensionem b) recepimus, ut nostra fretus auctoritate tam in divinis quam humanis rebus salutari proficere valeat incremento. Liber namque cum omnibus proprietatibus et attinentiis suis, antequam nobis traderetur a prefato preposito et unanimi assensu congregationis in ditione archiepiscopatus nostri, fundatus ad honorem domini nostri Iesu Christi et perpetue virginis in prepositura Northunensi sub patrocinio sancti confessoris et pii pontificis Nykolai subsistit sacrisque virginibus sub regula sancti Augustini prepositorum nomine militantibus dicatus est. Considerantes ergo devotionem, quam nobis et ecclesie Moguntine isdem locus in iure patronatus exhibuerat, omnia loco attinentia adquisita et acquirenda ipsis, qui nunc manent, his, qui posteritate temporis venturi sunt, in perpetuum confirmare decrevimus. Preterea ad supplementum cottidiani victus pro remedio [anime] c) nostre dedimus

eidem loco et monasterio sancti Nycolai decimam, que de decem mansis in villa Winethe colligitur, qui mansi iure proprietatis attinere noscuntur ecclesie. Insuper arbitrio prepositi concedimus, ut sibi as, ut sibi aedimus, ut sibi advocatum prudenatum prudenter eligat, quem si utilem ad profectum ecclesie viderit, prout placuerit preposito, persistat. Si autem incommodus loco fuerit, auctoritate nostra et ministerialium ecclesie auxilio eo remoto alium sibi utilem substituat. Nullatenus etiam permitto prepositi potestati elemosinas fidelium, que ad stipendium pauperum conquisite sunt, aliene persone iure beneficiario exhibere. Obeunte vero preposito in electionem alterius regularis professionis, qui idoneus ad id officium videatur, liberam illic manentes habeant facultatem. Precipimus etiam in virtute obedientie et vinculo anathematis, ut, quicumque fratrum in priori ecclesia deputatur, ubi primitus erat congregatio, quicquid receperit de oblatione fidelium non sibi usurpet et que sua non sunt querens, sed semper animo intendens que sunt Iesu Christi presentet omnia preposito ad communem utilitatem. Concedo etiam, ut quicumque respectu dei velint ad ipsum locum habere confugium et ad fideles Christo ibi servientes, nostram super hoc habeant licentiam et in quocumque loco obierint, ut eo tr[ansferan]tur, nullo prohibente precipio. Per[mittim]us etiam, ut si quis liberorum [ac] ministerialium habens beneficia vel decimas a Maguntina ecclesia aliqua ipsis et ecclesie conferre decreverit, prius tamen ab ipsis ad manum nostram resignatis, de pietate nostra recipiant sive in ecclesiis in agris in silvis in molendinis in paschuis in fundis in mancipiis in piscationibus in aquis in campis pratis et omnibus utilitatibus inde provenientibus liberam habeant hec faciendi licentiam pro anime ipsorum remedio et divini servitii augmento. Hec autem sunt predia et reditus ecclesie:

decima in Olredheshusen et sedecim mansi, in Werdereshusen decima et quatuor mansi, in Rorunghen tres d) mansi, in Amburne quatuor mansi, in Rostorp plus quam duo mansi, in Iese sex mansi et molendinum et beneficium cum dote, in Reinnoldeshusen octo mansi et e) decima e), in Tudingehusen tres mansi et dimidius, in Winethen quadraginta quinque mansi et e) beneficium e), duas decimationes in Westerrot et in Munningerot, in Desingerot et in Aspelingerot decima de septem mansis, in Nakkenrot tres mansi, in Snen tres mansi, in Gelingehusen tres mansi, in e) Grona duo mansi e), in Lengede quinque mansi, in Bischoppeshusen decima, in Moldingeuelde duo mansi. Ego quoque Conradus Maguntine ecclesie archiepiscopus et apostolice sedis et sancte crucis legatus auctoritate dei omnipotentis et nostra ac sigilli nostri inpressione bonis predicte ecclesie, que nunc possidet vel in futurum iuste obtinendo possidebit, stabilem atque perpetuam pacem servari confirmantes ea, que facta sunt, vel ea, que ipsi fecimus, anathematis in terminatione precipimus. Quicumque ergo vel fraude vel violentia hec cassare temptaverit, sit reus magestati divine, sit exclusus a regno, sit corpore et omni facultate sua in potestate diaboli, quia clavium celestium temeraverit auctoritatem, sit super eum in die domini horrendum dampnationis iudicium nec ad dexteram resurgat salvandus, nisi forte quod [omnibus modis] optamus penitens satisfecerit. Testes huius rei sunt: duo fratres mei palatini Fridericus et Otto, Godescalcus prepositus Northunensis, Burghardus prepositus Gechenburgensis, Hermannus abbas Northeymmensis, Ordemarus abbas Stenensis, Adolfus abbas Reinhusensis, lantgravius de Bawaria, Albertus comes de Eversten, Segebodo de Scartfelde, Bernhardus et Gotscalcus de Plesse, Hermannus et Bernhardus de Rothe, Thidericus de Gladebike, Hermannus advocatus de Grona, Hildebrandus, Eluericus de Uslere,

Heinricus et Helwicus de Bodenhusen, ministeriales Hetheinricus et Helwicus de Rusteberg, Conradus et filii eius duo Conradus et Helwicus, Conradus de Berkeneuelde, Othelricus de Rusteberg, Iohannes de Luttere, Hartmannus et Conradus fratres de Rorberge, Otto de Ballenhusen, Meinhardus et Henricus de Rostorp et alii quamplures Christi [fideles] c). Facta sunt hec anno dominice incarnationis millesimo centllesimo centesimo octoge centesimo octogesimo nono, regnante gloriosissimloriosissimo Friderico cesare augusto.

a) Hier und im Folgenden Fehlstellen nach Gruber ergänzt.
b) Vorlage: defentionem.
c) Fehlt in der Vorlage.
d) Über getilgt: quatuor.
e)-e) Über der Zeile.

Orts- und Personenindex:
Marienstein, Flecken Nörten-Hardenberg, Kreis Northeim, Kloster Steina, Abt
Northeim, Kloster, Abt
Reinhausen, Gemeinde Gleichen, Kreis Göttingen, Kloster, Abt
Adolf, Abt des Klosters Reinhausen
Ballenhausen, Otto von, Ministeriale
Bawaria (!), Landgraf von
Birkenfelde, Konrad von, Ministeriale
Bodenhusen, Heinrich von
Bodenhusen, Helwig (1) von, Vater des Degenhard (1)
Burkhard, Propst in Jechaburg
Desingerode, Stadt Duderstadt, Kreis Göttingen, Zehnt
Esplingerode, Stadt Duderstadt, Kreis Göttingen, Zehnt, gen. Klauszehnt
Everstein, Albrecht von, Graf
Friedrich I., Kaiser
Friedrich, Pfalzgf, Bruder Erzbischof Konrads I. von Mainz
Gelliehausen, Gemeinde Gleichen, Kreis Göttingen, Hufe
Gerhard, Propst des Klosters Lamspringe
Gladebeck, Dietrich von
Gottschalk, Propst des Stifts Nörten
Grone, Stadt Göttingen, Hufe
Lengden, Bernhard von
Lengden, Hermann von
Hermann, Abt des Klosters Northeim
Hermann, Vogt in Grone
Klein Lengden, Gemeinde Gleichen, Kreis Göttingen, Hufe
Klein Schneen, Gemeinde Friedland, Kreis Göttingen, Hufe
Konrad I., Erzbischof von Mainz, Kardinalbischof von Santa Sabina
Konrad, Ministeriale, und dessen Söhne Helwig und

Konrad
Lutter, Johann von, Ministeriale
Minden, Diözese, Zehnt
Mollenfelde, Gemeinde Friedland, Kreis Göttingen, Hufe
+Nackenrode bei Nesselröden, Kreis Göttingen, Hufe
Nikolausberg, Stadt Göttingen, Hufe
Nörten, Flecken Nörten-Hardenberg, Kreis Northeim, Ausstellungsort
Nörten, Flecken Nörten-Hardenberg, Kreis Northeim, Peterstift, Propstei
Obernjesa, Gemeinde Rosdorf, Kreis Göttingen, Hufe
Obernjesa, Gemeinde Rosdorf, Kreis Göttingen, Kirche, Pfründe
Obernjesa, Gemeinde Rosdorf, Kreis Göttingen, Mühle
+Omborne bei Herberhausen, Kreis Göttingen, Hufe
Ottmar, Abt des Klosters Steina in Marienstein
Otto, Pfalzgraf, Bruder Erzbischof Konrads I. von Mainz
Plesse, Bernhard von
Plesse, Gottschalk (1) von
Poppo, Propst des Moritzstifts in Hildesheim
(+)Reinoldeshusen, heute Reinshof, Gemeinde Friedland, Kreis Göttingen, Hufe
(+)Reinoldeshusen, heute Reinshof, Gemeinde Friedland, Kreis Göttingen, Zehnt
Rohrberg, Hartmann von, Ministeriale, Bruder des Konrad
Rohrberg, Konrad von, Ministeriale, Bruder des Hartmann
Roland, Magister in Hildesheim
Roringen, Stadt Göttingen, Hufe
Rosdorf, Kreis Göttingen, Hufe
Rosdorf, Heinrich von, Ministeriale
Rusteberg, Heidenreich von, Ministeriale
Rusteberg, Helwig von, Viztum, Ministeriale
Rusteberg, Othelricus von, Ministeriale
Scharzfeld, Segebodo von
+Thudingehusen bei Eberhausen, Kreis Göttingen, Hufe
Uslar, Elverich von
Uslar, Hildebrand (1) von
Weende, Stadt Göttingen, Hufe
Weende, Stadt Göttingen, Pfarrkirche St. Peter, Pfründe
Weende, Stadt Göttingen, Zehnt
+Wertereshusen bei Nikolausberg, Stadt Göttingen, Hufe
+Wertereshusen bei Nikolausberg, Stadt Göttingen, Zehnt
Westerode, Stadt Duderstadt, Kreis Göttingen, Zehnt
Wolfram, Propst in Weende

Band

Alte Archivsignatur

Cal. Or. 100 Weende Nr. 44a

Nebenlaufzeit von

1189

Provenienz

(Teil-)Provenienz

2 FM 0114

Ergänzungen

Klassifikation Teil B

13000827

Repräsentationen

Typ Bezeichnung Zugang Info
Original Urkunden 0001 / 82